«Η συζυγική οργή μπορεί να έχει εντυπωσιακά οφέλη». Αυτός ο τίτλος από τους Financial Times με τράβηξε αμέσως. Μήπως υπάρχει κάτι θετικό στο να βρίσκεσαι σε συνεχείς τριβές με τον σύντροφό σου; Το γεγονός ότι το άρθρο υπογράφει ο ψυχαναλυτής Τζος Κόεν, συγγραφέας του βιβλίου «All the Rage. Why Anger Drives the World», το οποίο έχει προκαλέσει αρκετό ενδιαφέρον, προσθέτει στην αγωνία του θέματος. Ο ειδικός αναρωτιέται: «Υπάρχει πιο σίγουρη πηγή οργής από τον γάμο;». Αυτή η ερώτηση μου θύμισε στιγμές από την παράσταση «Χορός των Εραστών» του Τιάγκο Ροντρίγκες, που παρακολούθησα πρόσφατα. Ο Κόεν χρησιμοποιεί παραδείγματα από τον γάμο του και τις ιστορίες των ασθενών του για να δείξει πώς τα δύσκολα συναισθήματα μπορούν, αντί να βλάψουν, να ενισχύσουν την οικειότητα σε μια μακροχρόνια σχέση. Κανείς, φυσικά, δεν ξεκινά τη ζωή του μαζί με θυμό και γκρίνιες. Όπως αναφέρει ο Κόεν, η χαρά του γάμου και η απογοήτευση του ζευγαριού που είναι χρόνια μαζί αναδεικνύουν το παράδοξο ότι η αγάπη μπορεί να κρύβει ματαίωση. Ωστόσο, η ρομαντική εικόνα του «τέλειου» ζευγαριού αφήνει λίγο χώρο για τα πιο δύσκολα συναισθήματα, όπως η απογοήτευση και ο θυμός. Ο θυμός, όπως εξηγεί, μπορεί να γίνει ένα «ξένο σώμα» στη σχέση, κάτι που δεν θα έπρεπε να υπάρχει. Ο Κόεν υποστηρίζει ότι ο θυμός είναι αναπόσπαστο κομμάτι μιας «κανονικής» μακροχρόνιας σχέσης, με τα σκαμπανεβάσματά της. Είναι λογικό να προκύπτουν συναισθήματα όπως η απελπισία και η μοναξιά. Η οικειότητα δεν αφορά μόνο τη χαρά, αλλά και την ικανότητα να εκφράζονται και να ακούγονται τα δυσάρεστα συναισθήματα. Αυτό βοηθά τον θυμό να γίνει μια ουσιαστική διάσταση της αγάπης και όχι μια εχθρική δύναμη. Τα λόγια του Κόεν είναι παρηγορητικά σε μια εποχή που ο θυμός έχει δαιμονοποιηθεί και ταυτίζεται με αρνητικά φαινόμενα. Ο Κόεν θυμίζει ότι υπάρχει και ο «χρήσιμος» θυμός που είναι απαραίτητος για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της καθημερινότητας. Μια πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι ο μετρημένος θυμός μπορεί να είναι πιο εποικοδομητικός από μια ουδέτερη ψυχική κατάσταση. Σημαντικό είναι να αναγνωρίσουμε ότι όλα τα συναισθήματα, συμπεριλαμβανομένου του θυμού, είναι απαραίτητα και ότι κανείς δεν μπορεί να ζήσει ως ανενεργό ηφαίστειο.